“Gánh xiếc khoa học” đến Việt Nam

Lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam, triển lãm Khoa học kỳ thú Questacon mang đến những trải nghiệm thú vị cho hàng ngàn trẻ em ở ba thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM. Đây là một trong những hoạt động chính của chương trình kỷ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao Úc – Việt do Chính phủ Úc tổ chức.

Câu chuyện thứ ba của Steve Jobs: Mỗi ngày như thể là ngày cuối cùng

Trong bài nói chuyện trước hàng ngàn sinh viên của trường đại học danh tiếng Stanford vào ngày tốt nghiệp 12.6.2005, vị khách mời Steve Jobs đã kể rằng: “Tôi nhìn vào gương mỗi sáng và tự hỏi: Nếu hôm nay là ngày cuối cùng của đời mình, tôi có muốn làm trong hôm nay những gì mà tôi dự định không? Và bất cứ khi nào câu trả lời “Không” xuất hiện liên tục trong quá nhiều ngày, tôi biết tôi cần phải thay đổi thứ gì đó”.

Phương Nam kỳ ảo của họa sĩ Turner

Như bất cứ nghệ sĩ nào sống trong thời cách mạng công nghiệp của nước Anh, JMW Turner (Joseph Mallord William Turner) xa lánh những đô thị ồn ào đầy khói bụi, tìm về với thiên nhiên trong lành. Sau khi ngao du khắp đảo quốc Anh, những năm 1840 ông trở lại thăm lục địa châu Âu và đến Thụy Sĩ nhiều lần. Ở đó, ông tìm thấy trong cảnh sắc vùng núi Alps chất liệu hoàn hảo để thực hiện những bức tranh phong cảnh kỳ diệu sử dụng nét màu nước huyền ảo để mô tả thiên nhiên hùng vĩ.

Những đóa hồng của Peploe

Samuel John Peploe (1871 – 1935) là họa sĩ Scotland theo trường phái hậu ấn tượng và là thành viên Viện Hàn lâm Hoàng gia Scotland. Các bức tĩnh vật hoa hồng được xem là những tác phẩm được yêu thích nhất của ông. Bạn nghề, họa sĩ E.A. Taylor từng nhận xét rằng hoa hồng của Peploe “có sự tươi tắn mà không hoa hồng nào có”.

Chúng ta có cần học toán không?

Andrew Hacker là một giáo sư có 40 năm kinh nghiệm giảng dạy về toán ở trường Queens College và City University of New York của Mỹ. Trên báo New York Times, ông vừa có bài viết thấu đáo bàn về sự cần thiết của việc dạy toán trong trường học. SGTT xin trích giới thiệu với bạn đọc.

Dubai: Hoa mắt giữa chợ vàng

Souk tiếng Arập có nghĩa là chợ. Và ở nơi có đến 80% dân số là người nước ngoài như Dubai, ai cũng hiểu Gold Souk là chợ vàng. Nằm bên phía hữu ngạn của rạch nước mặn Dubai Creek, nơi này là một trong những trung tâm buôn bán vàng lớn nhất thế giới.

Thứ sáu là ngày nghỉ cuối tuần theo lịch Hồi giáo, Gold Souk không mở phiên sáng, nên tôi và Sheila phải đợi phiên chiều mở lúc 4-5 giờ mới ra chợ. Đi gần đến cổng, thấy bạn đồng hành gỡ kính mát, Sheila nửa thật nửa đùa: “Người ta nói vào đó phải đeo kính cho đỡ chói mắt đó!”.

Gặp gỡ phóng viên từ hai phía chiến trường

Một chiều đầu tháng năm, các cựu phóng viên chiến trường của Việt Nam và nước ngoài đã gặp nhau tại quán càphê AMI, trong khuôn viên khu du lịch Văn Thánh (TP.HCM). Họ đến đó, ngồi uống với nhau, nhớ lại một thời đã qua, một thời viết trong khói lửa.

Tại đó, Raymond Wilkinson, cựu phóng viên hãng tin UPI (Mỹ), rời chỗ đến bắt chuyện với nhà báo Nguyễn Duy, ngồi cách đấy ba bàn: “Tôi nghe nói ông đã ở Khe Sanh. Lúc ấy tôi ở trong một cái boongke, gần sát đường băng. Ông có ở gần đó không?”, vừa hỏi ông Wilkinson vừa lấy cái gạt tàn làm boongke và đưa tay vạch ra trên bàn một đường chỉ cái đường băng. Và khi nghe ông Nguyễn Duy trả lời: “Lúc ấy tôi là lính thông tin, đơn vị của tôi đóng trên đồi”, ông Wilkinson lại thắc mắc: “A, vậy ông cách chỗ tôi vài dặm. Lúc đó mọi người ở đó ra sao? Tôi thấy bom đạn trút xuống đó nhiều lắm…”.

Bàn bên cạnh, cựu phóng viên ảnh tự do Richard Brummett bắt đầu nói chuyện với nhà báo Nguyễn Hồ khi biết ông Hồ cũng từng ở Quảng Trị năm 1972. Ông Hồ chú ý nghe câu chuyện của mỗi tấm ảnh mà ông Brummett giữ lại trong một quyển album. Chỉ vào ảnh một người đàn ông đang dìu một người Mỹ, ông Brummett cho biết: “Đấy là ở gần Sài Gòn. Tôi bị trúng đạn ở chân, người ta thuê một chiếc xe hơi chở tôi về, nhưng giữa đường xe bể bánh, mấy người lính phải cáng tôi chạy. Tấm hình này chụp lúc tôi về đến trạm y tế, được người ta đỡ khỏi cáng và dìu đi…”.

Một cuộc chuyện trò giữa hai người phụ nữ ở một bàn khác khiến mọi người chú ý. Họ là nhà báo Xuân Phượng và bà Edie Lederer, nữ phóng viên đầu tiên mà hãng AP cử sang đưa tin về chiến tranh Việt Nam. Câu chuyện bắt đầu khi bà Lederer nâng ly vang và nói: “Ta uống cho những người đã khuất”. Màu đỏ sẫm của ly vang khiến bà Xuân Phượng bỗng nhớ đến một đồng nghiệp. Bà Phượng kể: “Lần đó, chúng tôi chuyển phim từ miền Trung về miền Bắc. Phà bị đánh, một người quay phim của chúng tôi hi sinh. Máu của anh ấy, đỏ như màu rượu này, rơi xuống phim và để lại những vết loang trong phim dương bản sau này…”.

Những câu chuyện cứ thế được kể ra trong cuộc chuyện trò giữa các cựu phóng viên chiến trường của nước ngoài và Việt Nam. Những bức ảnh của phóng viên ảnh tự do David Terry dán trên bức tường rộng ở quán cà phê gợi lại những năm tháng chiến trường; nhưng hồ nước bên quán với những bụi dừa nước lao xao trong gió lại mang đến những cảm giác bình yên cho một chiều đầu tháng năm. Họ – những phóng viên chiến trường một thời – nay ngồi lại chia sẻ những tên đất, tên núi, tên sông, những ký ức đầy khói lửa chiến tranh mà họ đã cùng đi qua. Với họ, 35 năm rồi, tiếng đạn bom ở Việt Nam đã là quá khứ. Và vì thế, sau vài câu chuyện, họ lại nâng ly: “Hãy uống mừng vì chúng ta sống sót qua chiến tranh”.

Những câu chuyện về cuối trở nên bình yên như không gian đầy gió mát quanh nơi họ ngồi. Mike Morrow – nhà báo từng phanh phui về cuộc thảm sát Mỹ Lai vào năm 1969 – kể rằng giờ ông bận rộn với việc kinh doanh ở Bắc Kinh, ở Hong Kong. Ông Morrow nói tiếng Hoa như gió, còn người ngồi cạnh ông, Charles Benoit thì nói tiếng Việt trôi chảy rặt giọng Nam bộ. Trong chiến tranh, ông Benoit không thực sự làm báo nhưng chuyên tổ chức các chuyến vào vùng nóng cho các phóng viên nước ngoài. Nay bên những phóng viên chiến trường ngày xưa của Việt Nam, ông Benoit nói về truyện Kiều của Nguyễn Du, về một lần ông được cầm một quyển truyện Kiều chép tay bằng chữ Hán và chữ Việt rất đẹp. Ông nói rằng ông rất thích nó nhưng không cách nào mua được, vì người ta không chịu bán.

Năm tháng chiến tranh đã xa rồi. Giờ còn lại trong họ là một tình cảm mà như ông Bernoit nói: “Đó là thương. Tui thương Việt Nam”. Thương nên họ trở lại Việt Nam, ngồi chuyện trò với những đồng nghiệp Việt Nam. Hàn huyên đến tận khuya.

Ảnh chính: Nhà thơ – nhà báo Nguyễn Duy đang chia sẻ trải nghiệm ở Khe Sanh cùng ông Raymond Wilkinson, cựu phóng viên hãng tin UPI, tại cuộc gặp tối 1.5.2010. Tác giả ảnh:  Nguyễn Đình – Huỳnh Phan

Mai Hương (SGTT, 2.5.2010)

Việt Nam – Chiến tranh và hòa bình

Khi Mark Magnier, một du khách người Mỹ, bước lên khỏi căn hầm của một ngôi nhà nhỏ nằm trong chợ hẻm 287 đường Nguyễn Đình Chiểu (Q.3, TP.HCM), ông vẫn còn ngỡ ngàng về những bí mật nằm ngay dưới chân mình.